جایگاه حقوق بین‌الملل در نظریه‌های روابط بین‌الملل

این مقاله در صدد بررسی جایگاه حقوق بین‌الملل در نظریه‌های روابط بین‌الملل است. این نظریه‌ها را می‌توان در چهار موج طبقه‌بندی کرد. موج اول، نظریه ایده‌ئالیسم است. طبق این نظریه، قدرت و اجبار به‌ندرت باعث پیشرفت و توسعه حقوق بین‌الملل می‌شوند. در اواخر دهه 1930 با تجاوزگری فاشیست و با ناکارآمدی نظریه ایده‌ئالیسم حقوقی، نظریه واقع‌گرایی از نظر معرفت‌شناسی، ذهنی و هنجاری، انتقادات مهمی را علیه نظریه ایده‌ئالیسم مطرح کرد. طبق نظریه واقع‌گرایی، حقوق بین‌الملل، انعکاس منافع دول قدرتمند است و در فهم رفتارهای مهم دول، نقش چندانی ایفا نمی‌کند. موج سوم، نظریه لیبرالیسم است که با تأکید بر نهادگرایی و خردگرایی معتقد است که حقوق بر رفتار دولت‌ها، قواعد، گروه‌ها و افراد مؤثر است. موج چهارم، نظریه تکوین‌گرایی است که معتقد است هویت‌ها و منافع، ذاتاً از گروه‌های اجتماعی قابل تفکیک نیست و حقوق بین‌الملل، انعکاس و تقویت‌کننده منافع و هویت دولت‌ها و گروه‌ها است. در پایان، نتیجه‌گیری می‌شود که هر فعلی در روابط بین‌الملل، نقش اساسی در تحول و عملکرد حقوق بین‌الملل ایفا می‌کند و حقوق بین‌الملل و روابط بین‌الملل، روابطی پیچیده با هم دارند.